Op zoek naar verhalen uit de Pers anno 1860 - 1940 ? Klik dan maar vlug HIER
In dit verhaal gaan we het over de pers zelf hebben, maar we houden ons aanbevolen voor meer over een krant van (oud) Rotterdam....
LINK
In de jaren zestig is Aad ooit zijn brommer kwijtgeraakt aan de Politie, omdat hij te hard reed op de Schiekade en omdat hij pas vijftien was i.p.v. zestien. Aad was op weg naar De Rotterdammer aan de Witte de Withstraat om zijn bezorgloon op te halen. Daarnaast bezorgde hij ook de Havenloods en in de (grote) vakanties het AD. De Rotterdammer betaalde het meeste. Ook door het ophalen, soms iedere week, van het abonnementsgeld, een percentage was voor Aad en natuurlijk de fooi.
Het meeste werd natuurlijk opgehaald direkt na Nieuwjaar, kreeg je toen al vaak een gulden, ook voor de Havenloods.
Dit Dagblad schijnt niet lang te hebben bestaan. De Wolfshoek heette eigenlijk gewoon Zuidblaak, maar een zekere Van der Wolff kocht in het begin van de 17e eeuw een aantal grondpercelen, waar later o.m. de Lutherse Kerk werd gebouwd. (LINK)
Kranten maken, dat was tóch iets anders dan oprichter A.W. Sijthoff, uitgever en boekdrukker in Leiden, in 1877 eigenlijk van plan was geweest. Sijthoff wist overigens wel wat kranten maken was.
Hij bracht namelijk al jaren het Leidsch Dagblad op de markt en in Den Haag had hij, met enkele anderen, ook enige tijd Het Vaderland uitgegeven. Sijthoff begon het Rotterdamsch Nieuwsblad omdat hij mogelijkheden zag voor een nieuwe krant in Rotterdam en bovendien omdat hij zijn schoonzoon C.G. Frentzen aan een aantrekkelijke baan wilde helpen.
In Rotterdam verschenen aan het eind van de jaren zeventig van de 19e eeuw de in 1844 opgerichte Nieuwe Rotterdamsche Courant (een landelijk, liberaal ochtendblad), de uit 1877 stammende en driemaal in de week uitkomende rooms-katholieke De Maasbode en de toen al niet meer van betekenis zijnde Rotterdamsche Courant.
Gebouw Rotterdamsch Nieuwsblad
Zuidblaak / Beursplein
Het Rotterdamsch Nieuwsblad begon in een eigen pand aan de Zuidblaak, dichtbij de Beurs. Op 3 april 1878 verscheen het eerste nummer. Op de krant stond 4 april, maar dat was toen de gewoonte, de krant werd 1 dag vooruit gedateerd. Aan het eind van de maand was de oplage 5700 stuks, waaronder 3500 abonnementen. Per kwartaal dfl 1.95...
Bij een belangrijke voetbalwedstrijd werd het verloop van de wedstrijd op een bord met een aanwijsstok bijgehouden, iedereen wist dan waar de bal was, zoo ongeveer. De belangstelling op straat was meestal zoo groot dat het tramverkeer over het Beursplein moest worden gestaakt of omgeleid.
Bijna een halve eeuw heeft het Rotterdamsch Nieuwsblad aan de Zuidblaak gezeten. De vestiging - in 1904 al eens uitgebreid met de aankoop van het Hotel de l'Europe - werd echter te klein en moest in oktober 1927 worden gesloten. De krant verhuisde naar een aanzienlijk groter pand: op de hoek Schiekade / Slagveld, naar het voormalige gebouwencomplex van *De Vereeniging'.
vanaf hier vertrok een paardentram naar Overschie en een andere naar Hillegersberg
ook werden hier de kaartjes verkocht voor het Delftsbootje, zie het bord
een reiskoets vertrekt ook net
Gebouw Rotterdamsch Nieuwsblad
Schiekade / Slagveld
Over het Slagveld hebben we ook een apart verhaal, LINK
Dat punt is in de loop van de jaren dertig voor velen een begrip geworden, een plaats waar het Rotterdamsch Nieuwsblad nogal wat stunts en acties heeft ondernomen. Drommen mensen hebben vele malen voor het pand gestaan, kijkend naar verkiezingsuitslagen of- via een groot groen bord en een beweegbare bal - naar het verloop van de voetbalwedstrijden tussen Nederland en België.Er zijn daar ook diverse ballon-op-stijgingen georganiseerd.
Op 14 mei 1940 vielen Duitse bommen op het centrum van de stad, waarbij ook de kantoren, de drukkerij en de zetterij van het Rotterdamsch Nieuwsblad werden verwoest. Voor de redaktie en de administratie moest snel een oplossing worden gezocht: aan de Eendrachtsweg kon een pand worden gehuurd. De krant werd gezet en gedrukt bij de Haagsche Courant in Den Haag, die eigendom was van een andere tak van de familie Sijthoff. Tussen september 1944 en april verscheen het Rotterdamsch Nieuwsblad niet.
Gebouw Rotterdamsch Nieuwsblad
Coolsingel / Oude Binnenweg
Op 15 april 1946 kwam het eerste exemplaar van het na-oorlogse Rotterdamsch Nieuwsblad uit; geredigeerd, gezet en gedrukt in een nieuw gebouw aan de Schiedamse Vest (later werd dit adres veranderd in Coolsingel). Het publiek kon daar 's middags vanaf de straat de persen zien draaien of van uur tot uur het laatste nieuws 'meenemen' door middel van een op het dak geplaatste lichtkrant.
Aan het eind van de jaren vijftig en aan het begin van de jaren zestig kregen ook de lokale / regionale kranten te maken met meer concurrentie, hogere kosten en de noodzaak te investeren in nieuwe technische apparatuur. Op de Rotterdamse dagbladenmarkt moest De Maasbode als eerste afhaken, in 1958.
In de begin jaren zeventig volgden het Rotterdams Parool en De Rotterdammer.
De NRC wordt in 1972 samengevoegd met de Amsterdamse krant Algemeen Handelsblad, tot NRC-Handelsblad.
Het Vrije Volk trok zich terug op Rotterdam en omgeving.
Het Rotterdamsch Nieuwsblad bleef, maar was in 1969 wel eigendom geworden van Sijthoff Pers. die de Haagsche Courant uitgaf.
Gebouw Rotterdamsch Nieuwsblad
Stadhuisplein
In 1971 verhuisde het Rotterdamsch Nieuwsblad vanuit het pand aan de Coolsingel (dat moest gesloopt) naar de hoek van het Stadhuisplein, tot februari 1988, toen werd verhuisd naar een verdieping van het WTC.
In april 1979 werd de naam van Rotterdamsch Nieuwsblad gewijzigd in Rotterdams Nieuwsblad.
In 1984 werd de Avondbladen Combinatie Rotterdam opgericht (ACR) en gingen het Rotterdams Nieuwsblad en het Vrije Volk samenwerken, maar nog wel apart qua redaktie. Op 2 april 1991 verscheen het eerste nummer van het Rotterdams Dagblad.
Zoals gezegd hebben we heel veel Rotterdamsch Nieuwsblad voorpagina's, maar deze zijn de beste qua kwaliteit :
Voorpagina Rotterdamsch Nieuwsblad
het huwelijk van Prins Hendrik, een zoon van Koning Willem III
Voorpagina Rotterdamsch Nieuwsblad
bij de geboorte van Prinses Juliana
Geboren onze kroonprinses.
Dat zij leve tot eer en bloei van 't Vaderland
Voorpagina Rotterdamsch Nieuwsblad
100 jaar Koninkrijk der Nederlanden
100 jaar Oranje Boven
Voorpagina Rotterdamsch Nieuwsblad
Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig jubileum
Maar we hebben ook nog een verhaal over het Vrije Volk :
De redactie werd gevormd door Ankersmid, Mendels, Van Bruggen en De Roode, met als hoofdredacteur P.J. Troelstra.
Maar na een jaar nam Ankersmid het hoofdredacteurschap feitelijk al over van Troelstra. De naam van de krant komt van Troelstra, die kort en krachtig schreef op een bewaard gebleven "kattebelletje":
De bekende toneelschrijver Herman Heijermans, had berekend dat met een aanvangskapitaal van 34.000 gulden en een aantal van 5000 betalende abonnees, het mogelijk moest zijn om een dagblad van de grond te krijgen.
Het ledental van de SDAP - Sociaal Democratische Arbeiders Partij - was rond 1900 niet meer dan 3200 personen. De partij had dan ook de grootste moeite om het benodigde kapitaal bijeen te krijgen. Troelstra en R.N. Roland Holst gingen dan ook naar Duitsland om daar bij de zusterpartij geld los te krijgen. Het partij-bestuur van de Duitse socialistische partij besloot 10.000 mark ter beschikking te stellen, met de toezegging om later nog eens zo'n bedrag op tafel te leggen.
Het merkwaardige van deze Duitse hulp is, dat dit niet de eerste keer was. P.J. Troelstra had op een dieptepunt in zijn leven, in 1893, bezoek gehad van een Nederlander, die in Duitsland woonde, een zekere Bahlmann. Goed bevriend met Bebel en Liebknecht, had Bahlmann de partijkas lange tijd beheerd van de Duitse socialistische partij.
Deze wat op de achtergrond opererende figuur, had Troelstra een renteloos voorschol van fl. 3000,- verstrekt.
De Duitse Socialistische Partij zag blijkbaar meer in de "parlementaire richting" van Troelstra, dan in de "revolutionaire richting" van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Dit speelde dus nog voordat de SDAP werd opgericht in 1894.
In 1906 was het abonnee-aantal al opgelopen tot ruim 7000 en vlak voor de Eerste wereldoorlog had het dagblad meer dan 28.000 betalende lezers. Na deze oorlog nam het aantal lezers gestadig toe tot 200.000 in 1931.
In dit zelfde jaar opende De Arbeiderspers het nieuwe hoofdkantoor aan het Hekelveld te Amsterdam. De oorzaak voor deze belangrijke toename van abonnees was ondermeer gelegen in het uitbrengen van meerdere kranten, zoals in Rotterdam "Voorwaarts" en in Den Haag "Vooruit". In de rest van Nederland kwamen de "Volksdagbladen" uit.
De Rotterdamse "Voorwaarts" - welke voor het eerst verscheen op 26 juli 1920 - zou wat aantal abonnees betreft de Amsterdamse "Het Volk" spoedig overtreffen.
De controverse Amsterdam-Rotterdam is beslist niet van de laatste jaren!
Ook het Rotterdamse dagblad zou grote financiële problemen kennen in het begin. De Belgische Socialistische Partij verleende geldelijke steun en weer was het een Duitser - Julius Barmat - die grote sommen ter beschikking stelde. Bewezen is het nooit, maar door deze Duitse hulp werd de verdenking op de krant geladen, dat ze een verlengstuk zou zijn geweest van de Duitse buitenlandse politiek.
De "Voorwaarts" was een veel modernere krant dan "Het Volk", wat betreft opmaak en in 1922 werden er al foto's afgedrukt. De Amsterdamse krant ging hiertoe pas in 1925 toe over.
De beide dagbladen begonnen in 1921 met de kinderstrip Bulletje en Bonestaak, (link) met tekst van A.M. de Jong en getekend door George van Raemsdonck.
Dit aantal zou door deze krant nooit meer worden bereikt, hoewel "Het Vrije Volk" korte tijd de grootste krant van Nederland is geweest in de jaren 1956/57, met 325.000 abonnees.
Maar dat alles is inmiddels geschiedenis: "Het Vrije Volk" is met het socialisme ten onder gegaan.
We besluiten met een foto van zoo'n mooie Rotterdamse (?) krantenkiosk, heeft Aad goeie herinneringen aan, want hij mocht soms helpen binnen...
Een van de Kwartet Bladen, o.a. samen met de Rotterdammer
LINK
Fuseerde met de Kwartet Bladen, o.a. met de Rotterdammer
LINK
Ook in dit verhaal gaat het over het Rotterdamsch Nieuwsblad
Van Arie Spek ontvingen we nog deze foto's:
natuurlijk in de Witte de Withstraat, rechts de "blokhut" met daarbovenop de lichtreclame van Trouw
We blijven nog even in de Witte de Withstraat, met nu rechts het gebouw van de NRC in 1954:
NRC Nieuwe Rotterdamse Courant
Algemeen Dagblad
De Dordtenaar
Het Dagblad voor Rijn en Gouwe
De Emmer Courant
En nog een aantal huis aan huisbladen.
Het Vrije Volk heeft zich ironisch genoeg gevestigd in de nieuwbouw van De Rotterdammer en Trouw, nadat de Rotterdammer was opgeheven en Trouw zich naar Amsterdam had begeven en een onderdeel was geworden van De Volkskrant, de latere PCM uitgevers welke later ook bovenstaande dagbladen hebben ingelijfd.
