medewerkster Gemeentearchief Rotterdam
1930 - 1953
LINK
Dr. A.C. Kersbergen is de auteur van het schitterende boek Zes Eeuwen Rotterdam.
Het boek geschreven door Dr. A.C. Kersbergen, Zes Eeuwen Rotterdam, is in 1949 uitgebracht waarschijnlijk als een terecht verlaat herdenkingsboek 600 jaar Rotterdam 1340 - 1940.
Zes Eeuwen Rotterdam werd aangeboden door de Gemeente Rotterdam aan belangrijke gasten zoals aan Der Regierung des Kantons Basel Landschaft bei Gelegenheit ihres Besuches an Rotterdam op 27 Mei 1949. Voorzien van de handtekening van de Voozitter van de Kamer van Koophandel van Rotterdam, Van de Mandele en de Algemeen-Secretaris van de Kamer van Koophandel van Rotterdam, aldus het exemplaar van Aad.
Als tweede universitair geschoolde kracht werd in 1930 Mej. Dr. A.C. Kersbergen aan het archief, waar zij haar door de Archiefwet vereiste stage had doorgebracht, na het met gunstig gevolg afgelegde examen archief-ambtenaar 1e klasse, in vaste dienst verbonden, aanvankelijk in de bescheiden rang van schrijfster.
In 1953 kreeg de hoofdcommies en waarnemend-archivaris van Rotterdam, Mej. Dr. A.C. Kersbergen, wegens het veranderen van levensstaat op haar verzoek eervol ontslag, aldus Archivaris Hazewinkel.
archivaris van Rotterdam (1935 - 1961)
LINK
Als persoon trad Hazewinkel niet graag op de voorgrond. Zijn instelling was in het algemeen introvert en bescheiden. Zij die Hazewinkel niet kenden moesten wel eens wennen aan zijn houding, die iets gereserveerds in zich had. Wie zijn vertrouwen bezat, die schonk Hazewinkel volop hartelijkheid en vriendschap.
Graag geven we nu het woord aan Mej. Dr. A.C. Kersbergen, AD 1948:
Jacobus Henricus van 't Hoff overleed op 1 Maart 1911 op achtenvijftigjarige leef tijd te Berlijn, waar hij na een achttienjarig professoraat te Amsterdam in 1896 een leerstoel in de chemie had aanvaard.
Onmiddellijk stond bij zijn oud-leerlingen vast, dat de nagedachtenis aan de eminente leermeester op een bijzondere wijze moest worden geëerd. Nog in dezelfde maand Maart kwamen op uitnodiging van Prof. A. F. Holleman de hoogleraren en de docenten van het Scheikundig Laboratorium der Amsterdamse Universiteit bijeen om te beraadslagen, hoe zij tot de oprichting van een gedenkteken voor Van 't Hoff zouden geraken.
Het initiatief moest daarbij uitgaan van Holland, maar zijn werk en levensloop maakten het waarschijnlijk, dat men zich in het buitenland bij deze hulde zou willen aansluiten.
Een uitgebreid comité van leden, verspreid over vele wetenschappelijke centra, werd het eens over een monumend, op te richten in Amsterdam, waar Van 't Hoff de meeste leerlingen had gevormd en de gewichtigste ontdekkingen had gedaan, terwijl een Van 't Hoff-fonds bijeen zou worden gebracht, waaruit chemisch onderzoek kon worden gesteund.
Maar buiten de kring van Amsterdamse vakgenoten bleek voor het monument weinig belangstelling te bestaan. Dit bracht het comité er toe contact te zoeken met Van 't Hoff's geboortestad Rotterdam, wel wetend, dat het gedenkteken dan niet in Amsterdam zou komen te staan.
LINK
Burgemeester Zimmerman toonde zich terstond bereid de plannen te steunen. Op zijn instigatie vormde zich een commissie van bekende Rotterdammers, die de uitvoering financieel mogelijk zou maken.
Onder hen waren verscheiden leden van het Bataafsch Genootschap, die de betekenis van Van 't Hoff als scheikundige bevroedden.
Citaat uit dit verhaal:
-
Maar laten we eerst maar beginnen met Het Bataafs Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte te Rotterdam:
Natuurkundeles ergens bovenin het Beursgebouw van Rotterdam
LINK
Er wordt les gegeven door A.H. Borgesius, amanuensis W.N. van de Zalm kijkt toe
Waarschijnlijk gaat de causerie over Rutherford en dus zal het iets met radioactiviteit te maken hebben
op de 1e rij uiteraard Het Bestuur van Het Bataafs Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte
op de overige rijen ontdekken we zowaar wat vrouwen
de Heeren hebben allemaal hetzelfde uniform aan
Maar de meesten hunner, vreemdelingen op het terrein, waar Van 't Hoff zijn lauweren had geoogst, betaalden even gul de tol van hun bewondering aan de voormalige stadgenoot, die de wetenschap in nieuwe banen had geleid.
Rotterdam bracht dan ook in korte tijd f 28.000 bijeen, waar het Amsterdamse comité f 5.000.- aan kon toe voegen. Uit de ontwerpen van een vijftal daartoe uitgenodigde beeldhouwers werd dat van Ch. van Wijk gekozen. Naar dit ontwerp is het monument ook uitgevoerd: een onderbouw van grijs Beiers graniet, waarop een zware piedestal met de figuur van Van 't Hoff in brons, gezeten op een geestig scheef geplaatste zetel, een mantel gedrapeerd over de knie en een rol in de hand.
De inscriptie op het voetstuk vermeldt behalve de voornaamste data en feiten uit het leven van de geleerde, de titels van de werken, Waaraan hij zijn vermaardheid te danken had.
Twee symbolische vrouwenfiguren, meer dan levensgroot in Euvillekalksteen gehouwen, flankeren het standbeeld. De ene figuur, de verbeeldingskracht, geeft met haar opgeheven arm en omhoog gerichte blik Van 't Hoff's mening weer, dat de phantasie bij de beoefening der wetenschap een belangrijke rol vervult. De andere, een in zich zelf gekeerde figuur, verbeeldt de rede, die de waarnemingen, door de practijk geleverd, ordent.
Deze figuren symboliseren de twee onmisbare factoren, die de scheppende mens bij zijn werk noodzakelijk zijn en die Van 't Hoff tot het ontzaglijk resultaat van zijn arbeid hadden gebracht.
De achterzijde van het monument wordt afgesloten door een bas-relief van het laboratorium in het oude Chemische Instituut te Amsterdam, waar de loopbaan van de geleerde was aangevangen.
Het leed geen twijfel, of dit monument zou zich op volmaakte wijze aansluiten bij de plaats, die het Rotterdamse gemeentebestuur er voor had bestemd, het plein voor de H.B.S. aan de 's-Gravendijkwal. Daar zou het voorbeeld van de Rotterdamse H.B.S.-er, die in zijn later leven de wetenschap zulke onmetelijke diensten had bewezen, steeds weer nieuwe generaties leerlingen aansporen tot volharding en overgave aan de studie.
De fundering en onderbouw waren gereed, toen in Augustus 1914 de eerste wereldoorlog uitbrak. Het graniet voor het monument lag in Duitsland, het beeld van Van 't Hoff moest nog in de Fonderie Nationale te Brussel worden gegoten. Dit leidde tot vertraging, niet tot uitstel van de oplevering. 17 April 1915 kon het monument worden onthuld.
De vele hartelijke toespraken, waarin niet alleen de eminente geleerde, maar ook de mens Van 't Hoff werd geëerd, konden niet vergoeden, wat bij deze onthulling ontbrak, de internationale sfeer van vakgenoten, die in onderlinge waardering samenwerken aan een imense wereldtaak. Dat gemis werd gevoeld en betreurd.
Maar de voldoening van de vele oudleerlingen, die hun meester op zulk een verheven wijze zagen geëerd, was er niet minder om.
Door de voor een Nederlands monument buitengewoon grote afmetingen beheerst Van 't Hoff zijn omgeving volkomen, ook nu hij aan een der gewichtigste verkeersaders staat. De grondlegger van de dynamische chemie is thans een rustpunt geworden in de onrust, die de tunnel traverse over de 's-Gravendijkwal heeft gebracht.
