Colijn, Atjeh Nederlands-Indië De agressie oorlog tegen Atjeh, Aad 'Arcengel' Engelfriet

ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië ARCENGEL Nederlands-Indië

Homepage

mijn Nederlands-Indië links

INDEX (bottom)

colijn militair

Colijn

Terug naar het bloedhonden overzicht

Colijn

En ja, de latere Minister-President mag hier in deze eregalerij natuurlijk niet ontbreken.

Colijn was adjudant van Van Heutsz en trok er ook zelf op uit met zijn mannen. Colijn was verantwoordelijk voor de gevangenneming van de vrouwen en kinderen van Panglima Polem. Panglima Polem werd zo gedwongen zijn verzet te staken.

Tijdens zijn tochten draaide hij zich maar om als er iets gruwelijks uitgevoerd moest worden en stak daarna een sigaar op

Colijn schreef een brief aan zijn vrouw, waarin o.m. : 'Ik heb er een vrouw gezien die, met een kind van ongeveer 1/2 jaar op den linkerarm, en een lange lans in de rechterhand op ons aanstormde. Een kogel van ons doodde moeder en kind. We mochten toen geen genade meer geven. Ik heb 9 vrouwen en 3 kinderen, die genade vroegen, op een hoop moeten zetten, en zoo dood laten schieten. Het was onaangenaam werk, maar 't kon niet anders. De soldaten regen ze met genot aan hun bajonetten. 't Was een verschrikkelijk werk. Ik zal er maar over eindigen.' Zijn vrouw schreef in de marge: 'Hoe vreeselijk!!'

.....schokkend dat Colijn (een tweede luitenant van de infanterie) honderd jaar geleden in de tropen een sigaar kon opsteken, om vervolgens te ontdekken dat zijn soldaten opgetogen twaalf of dertien vrouwen en kinderen hadden gedood......en die man werd later Minister-President en ontving uiteraard ook zo iets als de Militaire Willemsorde.

Onze latere Minister-President is later ook nog aan het pacificeren geweest op Lombok , maar niet op Bali.

Colijns grote verdienste was, volgens Van Heutsz, het schrijven van dikke rapporten, waar niemand iets van begreep en maar aannam dat het allemaal goed zou zijn, zoals Colijn het voorstelde, want Colijn was 'zeer plichtsgetrouw' en bovendien Gereformeerd. Toen Van Heutsz en Colijn, na verlof in Nederland, terug gingen naar Indië vertrok Van Heutsz op zondag en Colijn op maandag. Wat hij zondag's in Atjeh heeft gedaan, vertelt de geschiedenis niet....

Wat moet je allemaal doen voor een Militaire Willemsorde ?
De Militaire Willemsorde, voor Moed, Beleid en Trouw werd nooit uitgereikt aan inlanders.
Inlanders kregen een medaille voor Moed en Trouw, zij werden geacht geen Beleid te voeren.

Colijn had de volgende onderscheidingen :

Ridder vierde klasse Militaire Willems Orde, aug. 1895, wat het ook zijn mag......

Begiftigd met de ere-sabel voor betoonde dapperheid, 1900, wat het ook zijn mag......

Ridder derde klasse Militaire Willems Orde, 1902, toelichting: bij bevordering

Ridder Orde van de Nederlandse Leeuw, 1905

Grootkruis Orde van de Nederlandse Leeuw, 23 dec. 1936

Laten we maar weer eens even neuzen op het internet en in mijn boeken : via deze link en dit boek heb ik een chronologische samenvatting samengesteld van Colijns carriere met natuurlijk de nadruk op zijn bezigheden in en t.b.v. Nederlands-Indië en dat natuurlijk voorzien van commentaar en foto's :

Uiteraard is het mijn keuze om alleen over bepaalde aspekten uit Colijns loopbaan te verhalen..............

- Werd in zijn jeugd ook wel Driekus en Hein genoemd

pseudoniemen en bij- en schuilnamen

- Dixie, toelichting: pseudoniem in Ned.-Indië

geboorteplaats en -datum

- Burgerveen (N.H.), toelichting: gem. Haarlemmermeer, 22 juni 1869

overlijdensplaats en -datum

- Ilmenau (Dld.), 18 sept. 1944, toelichting: hartaanval

- Ned.-Indië, van 25 okt. 1893 tot okt. 1909

- Londen, omstreeks 1920 tot 1922

relevante buitenlandse reizen

- reis via Siberië naar China en Ned.-Indië, van sept. 1913 tot 23 febr. 1914

levensbeschouwing

- Chr. afgescheiden kerk

- Gereformeerd

militaire carriere

- opleiding bij het instructiebataljon te Kampen, van 24 febr. 1886 tot 1890

- korporaal derde regiment der infanterie te Bergen op Zoom, van nov. 1886 tot 1888

- sergeant derde regiment der infanterie te Bergen op Zoom, van 1888 tot 1890

- hoofdcursus instructiebataljon te Kampen, van 1890 tot aug. 1892

officiersrangen

- tweede luitenant der infanterie, van 15 dec. 1892 tot 1896

- eerste luitenant der infanterie, van 1896 tot 20 aug. 1901

- kapitein der infanterie, van 21 aug. 1901 tot 1907

- majoor der infanterie titulair, 1907

loopbaan

- hulp-onderwijzer (volontair) te Nieuw-Vennep, van 1 okt. 1884 tot febr. 1886

- tweede luitenant der infanterie K.N.I.L., van 15 dec. 1892 tot 1896

- eerste luitenant der infanterie K.N.I.L., van 1896 tot juni 1897

- militair commandant en burgerlijk gezaghebber te Poeloe Weh (Atjeh, Ned.-Indië), van juni 1897 tot nov. 1897

- militair commandant en burgerlijk gezaghebber te Lam Djamoe (Atjeh, Ned.-Indië), van nov. 1897 tot nov. 1898

- civiel gezaghebber afdelingen Indrapoeri en Selimoen (Atjeh, Ned.-Indië), van nov. 1898 tot mei 1899

- officier-civiel gezaghebber van Tapa Toean (Atjeh, Ned.-Indië), van mei 1899 tot sept. 1901

- adjudant Gouverneur Van Heutsz van Atjeh, van 4 sept. 1901 tot 1904

- adjudant Gouverneur-Generaal Van Heutz, van 1904 tot 1907

- adviseur voor bestuurszaken der buiten-bezittingen, van okt. 1904 tot okt. 1909

- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, voor kiesdistrict Sneek, van 9 nov. 1909 tot 4 jan. 1911

- minister van Oorlog, van 4 jan. 1911 tot 29 aug. 1913

- minister van Marine ad interim, van 14 mei 1912 tot 29 aug. 1913

- directeur Bataafsche Petroleum Maatschappij, van 9 mrt. 1914 tot 1 apr. 1922

enz enz

- minister van Koloniën ad interim, van 4 aug. 1925 tot 26 sept. 1925

- minister van Koloniën van 26 mei 1933 tot 24 juni 1937

nevenfuncties

- correspondent en militair medewerker "De Standaard", omstreeks 1904 tot 1909

- directeur Nederlandsch-Indisch Land Syndicaat, van juni 1910 tot jan. 1911

- ondervoorzitter Staatscommissie inzake de verdediging van Nederlandsch-Indisch van mei 1912 tot juni 1913

- Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië, 1926

- Zijn vader was boer in de Haarlemmermeer

- In 1894 compagnies-commandant te Lombok

- In 1902 tijdelijk commandant en gezaghebber te Lhok Seumane (oostkust Atjeh)

- In 1904 belast met het vrijwaren van de doorvaart bij de noordpunt van Sumatra

- Vanaf 1904 belast met het toezicht op de hoofden van de Gajo- en Alaslanden

- In 1906 functies op Sumatra en Nieuw-Guinea

- Voerde in 1924 een belasting op rijwielen in

- Werd in 1931 gepasseerd voor de functie van Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indie

- Verpersoonlijking van de bezuiningspolitiek ("Aanpassing") van de jaren dertig

- Wilde op 13 mei 1940 het Nederlandse volk via de radio toespreken, maar dit werd hem door generaal Winkelman verboden

publicaties

- "Indie en de Vrije Universiteit" (1905)

- "Der Vaderen erfdeel" (1922)

- "Om de bewaring van het pand" (1925)

- "Koloniale vraagstukken van heden en morgen" (1928)

- "Het Vaderlandt Ghetrouwe" (1933)

- "Generaal Van Heutz: Createur de Valeurs" (1935)

- "Dispereert niet...Herdenkingsrede over J.P. Coen" (1937)

Nou, en dan heb ik nog zeker een veel groter deel weggelaten................

Colijn op Lombok

Als jong luitenantje in 1893 door den Hoofdcursus te Kampen afgeleverd, ging Colijn naar Nederlandsch-Indie. 't Was in de dagen, dat er nog werkelijk gevochten werd, en gevaarlijke expedities, diep de binnenlanden in, plaats hadden.
In November 1894 werd hij geroepen deel te nemen aan de bekende Lombok-expeditie. Op den 18den van die maand, bij de bestorming van TJakra Negara, onderging hij den vuurdoop. Zijn militaire bekwaamheden werden toen erkend met het ridderkruis 4e klasse van de Militaire Willemsorde, omdat zijn afdeeling van de Noordelijke troepen het eerst was doorgedrongen in de poeri van den vorst, gelijk de afdeeling van luitenant Van der Heyden bij de Zuidelijken*
In 1895 nam hij, op zijn verzoek overgeplaatst naar Atjeh, deel aan de kriJgsverrichtingen in dat gewest. In datzelfde jaar noopte een ernstige ziekte hem naar Java terug te keeren. Maar na herstel daarvan vertrok hij met bekwamen spoed weer naar AtJeh en onderscheidde zich buitengewoon in de kriJgsverrichtingen tegen Toekoe Oemar.
Krijgsmakkers van Colijn uit die dagen hebben verklaard, dat hij een schitterend soldaat was, onverschrokken, koelbloedig, vasthoudend, onvermoeid, beslist, humaan tegenover den overwonnen en onderworpen inlander en goed voor zijn soldaten.
Eens zag hij een gewonden soldaat in de wildernis halfdood liggen. Hij ging niet, gelijk de priester en de leviet, tegenover hem voorbij, maar kwam als de barmhartige Samaritaan tot hem, verbond zijn wonden, en droeg hem 2 uur ver naar het naastbij gelegen bivak ter verpleging. In 1925 heeft hij dien ouden strijdmakker nog eens ontmoet.
Op een zijner posten verspreidde hij onder zijn manschappen "de blijde boodschap". En dan kregen ze daarbij meermalen een stukje kaas van hem. Een sergeant, die ook wel een stukje kaas lustte, deed alsof.... en vroeg hem schijnbaar heilbegeerig om een "de blijde boodschap". Colijn had hem aanstonds door en zei : Een "de blijde boodschap" kan je krijgen, maar je krijgt geen stukje kaas.

Een nog zeer jonge Colijn is te zien op deze foto gemaakt in het bivak Tripa op Atjeh:

colijn op bivak in tripa

Colijn was de man die "een beslissende slag toebracht aan het Atjehse verzet", in huidig Nederlands: Colijn nam de familie van Panglima Polem in gijzeling en dwong hierdoor Panglima Polem zich over te geven. Tegenwoordig zouden we dit een afkeuringswaardige methode vinden die absoluut niet meer getolereerd zou worden volgens het VN tribunaal in Scheveningen.........

Wat citaten uit mijn Tjoetnjadin pagina over de Atjehse Nationale Helden tijdens de Nederlandse agressie oorlog tegen Atjeh:

Nu werden alle krachten geconcentreerd op het arresteeren van Polem.
Den 24sten Januari 1903 overviel de Onderluitenant Christoffel een schuilplaats van den grooten verzetsleider, waarbij boeken, brieven en preciosa in onze handen vielen. Polem ontkwam op het nippertje.
In den nacht van 21 op 22 Mei van hetzelfde jaar vielen Majoor Van der Maaten, Polem's moeder, een zijner vrouwen, Potjoet Boeleuën en eenige familieleden in onze handen.
In Juni d.a.v. wist kapitein Colijn de hand te leggen op Polem's eerste echtgenoote, Tengkoe Ra'ana.
Daarna werden hem nog eenige zware verliezen toegebrachte zoodat hij eindelijk den 6den September 1903 het hoofd in de schoot legde en zich, aan zijn reeds te voren geuit voornemen gevolg gevend, met 150 volgelingen te Lho* Seumawé kwam melden.

overgave polim aan colijn

Panglima Polem zit links van Colijn

Nog een foto voor het huis : de overgave van Panglima Polem aan Colijn :

The second officer from the right is the future Prime Minister of the Netherlands, Colijn
Volgens velen kijkt Colijn net alsof hij dagelijks zich overgevende Panglima Polems ontvangt, het lijkt hem niets te doen....
De beteekenis van de overgave van Panglima Polem was van vérstrekkenden aard. Door de onderwerping van dit sagihoofd was de Atjehoorlog eigenlijk beslist. Tal van bendehoofden kwamen zich in de volgende maanden melden en vele uitgewekenen, welker getal wel op 2000 wordt geschat, keerden naar hun dorpen terug.

Van Panglima Polem kan worden getuigd, dat hij zijn woord van trouw aan het Nederlandsche Gouvernement op de meest loyale wijze heeft gehouden en zijn verplichtingen tegenover de Geumpenie steeds als man van eer is nagekomen. De machtige politieke aanvoerder van weleer zetelt thans rustig m de XXII Moekims, waar hij de Geumpenie als bestuurder zeer belangrijke diensten heeft bewezen.

Ais orthodox islamiet houdt hij nauwgezet de wet en de geboden. Bij de bevolking van geheel Atjeh geniet hij een zekere vereering, niet alleen "for the sake of old memories", maar ook om zijn rechtschapen levenswandel.
Wij zagen eens hoe een oud en om zijn stugheid bekend staand Atjehsch hoofd zich ootmoedig over zijn hand boog.
Panglima Polem maakt nog een jongen en vieven indruk. Dat oude Atjehsche hoofd verklaarde ons : "Panglima Polem is ouder dan ik ben, maar hij zal er altijd jong uit blijven zien, want hij is een heilige".
Het is jammer, dat de toestand zijner oogen zeer slecht is en hij langzamerhand de blindheid nadert.

Zijn terreinkennis is enorm! Wij hoorden hoe een jong officier hem vertelde van een record-patrouille van vijf dagen in het Pedirsche. Het was of de schaduw van een glimlach over Polem's gelaat gleed en achter zijn dikke brilleglazen met de oogen knipperend sprak hij: U had dien tocht in drie dagen kunnen maken, wanneer u de bedding van die en die aloer (beek) had gevolgd."

Teukoe Panglima Polem Sri Moeda Perkasa Mohamad Daoed werd in 1928 begiftigd met het ridderkruis der Oranje-Nassau-orde. In 1929 ontving hij van Zijne Excellentie, den Gouverneur-Generaal, een kostbaar gouden sirih-blad ten geschenke en in 1932 werd hem de tevredenheid der Regeering betuigd voor de wijze, waarop hij heeft medegewerkt aan den terugkeer naar hun woonplaatsen van de in Februari van dat jaar uit OeIéë-Glé (Samalanga) weggetrokken lieden. '

de 'oude' Panglima Polem in 1938

de 'oude' Panglima Polem met de afgeknot-kegelvormige koepiah en het Nederlandse ridderkruis (1938)

'Klein van stuk als hij is, maakt hij geen imposanten indruk en in het beminnelijke oude heertje met zijn zeer zwakke oogen achter de dikke brilleglazen is weinig meer over dat aan den strijdbaren, vurigen aanvoerder van verzetslieden doet denken'

De zoon van de 'oude' Panglima Polem (zie bovenstaande foto), de 'jonge' Panglima Polem, gaf in februari 1942 het startsein voor een algehele opstand tegen de Nederlanders. In de nacht van 7 op 8 maart 1942 werden alle verbindingen vanuit Kota Radja vernield. Op 11 maart begon de vlucht van de Nederlanders uit Atjeh. In de daaropvolgende nacht vielen de Japanners binnen.

Na WOII zijn de Nederlanders niet meer teruggeweest in Atjeh en bestuurden de Atjehers 'zichzelf'. In deze 'sociale revolutie' periode werd bloedig afgerekend met alle oeléëbalangs die in de ogen van veel Atjehers te veel op de hand van de Nederlanders waren geweest. Hele families zijn in deze dagen uitgemoord. Aan de macht van de oeléëbalangs was definitief een einde gekomen.

Al in 1953 brak weer een opstand uit toen het centrale gezag in Jakarta Atjeh voegde bij de Deelstaat Noord-Sumatra, pas in 1959 werd de situatie weer wat genormaliseerd : Atjeh werd een 'apart' gebied met autonome rechten.

In 1976 proclameerde de achterkleinzoon van Chik Di Tiro, Teungku Hasan Di Tiro, de onafhankelijkheid van de islamitische staat Atjeh. Het ASNLF oftewel het Acheh Sumatra National Liberation Front - ASNLF, protesteert nog steeds van tijd tot tijd voor de Nederlandse ambassade. (zie de ASNLF link)

ACEH MERDEKA
Maar terug naar Colijn:

In 1901 werd Colijn adjudant van Van Heutsz, dit ging niet zonder slag of stoot. Van Heutsz had aanvankelijk bezwaar tegen Colijn : "Van Colijn weet ik alleen dat hij bidt, maar niet dat hij ook vechten kan. En vechters heb ik nodig"
Toen Van Heutsz wat meer informatie over Colijn had gekregen, was het: "Nu ik zie dat ge het werken met het bidden vereenigt, kan ik u gebruiken"
Colijn heeft tot 1909 trouw Van Heutsz gediend. Colijn had van zijn kant toch ook enige bezwaren: dansen en kaarten deed Colijn niet en Van Heutsz wel, vooral tijdens de excursies (een eufemisme voor een militaire tocht)
Van Heutsz wuifde deze bezwaren meteen weg en sprak de historische woorden: "Het lag niet in mijn voornemen u voor bevordering bij keuze voor te dragen wegens bedrevenheid in dans of kaartspel"

Een van de taken van Colijn werd de "staatkundige reorganisatie van de buitenbezittingen" oftewel het definitief vestigen van het Nederlands gezag in gebieden waar tot op dat moment eigenlijk zelden Nederlanders kwamen.

Het land werd eerst "gepacificeerd" (door o.m. Christoffel) en vervolgens werd het bestuur "gereorganiseerd" door Colijn.

Christoffel op excursie

Christoffel met de lange stok, op excursie, zoals dat toen genoemd werd
In 1907 werd dit als volgt omschreven:

"Geen oorlog, maar beeindiging van allen oorlog, geen tuchtiging van vreemde volksstammen, maar de onderwerping aan een geregelde toestand van alle, onder Nederlandse vlag staande volkeren van den archipel, in het algemeen belang, dat is het doel"

Je roept gewoon, het land staat vanaf nu onder Nederlands bestuur, want er is ooit wel eens een Nederlander geweest en dus hebben wij over dit land de morele soevereiniteit, want wij zijn immers veel ontwikkelder. Vervolgens ga je het die volken met geweld uitleggen waarom ze vanaf nu onder beschaafd Nederlands bestuur staan........en dat in hun eigen belang!

Colijn met familie voor zijn huis met naambordje in Buitenzorg:

huis colijn buitenzorg

In 1914 schreef Colijn een brochure ter gelegenheid van de opening van het Haagse Vredespaleis(!):

het ordinaire machtsimperialisme was niet langer gerechtvaardigd, het cultuurimperialisme is echter een roeping van een hogere orde
Onder cultuurimperialisme verstond Colijn (en velen waren het hier mee eens) het streven om eigen kennis en macht dienstbaar te maken aan de beschaving van andere volken, die, aan zich zelve overgelaten, ten prooi blijven aan een toestand van wanorde, ongerechtigheid en verregaande onkunde die hen verhinderd de zegeningen der Westerse beschaving te verwerven. Men moet de primitieve volkeren opvoeden tot zoodanigen graad van sociale, politieke en economische ontwikkeling dat zij in staat zijn haar eigen zaken te beheeren met inachtneming van de in beschaafde staten algemeen aanvaarde beginselen. Nederland heeft deze roeping in den Oost-indischen archipel. (maar er komt nog een venijnig staartje bij:) het bezit van het insulair gebiedsdeel is voor het Moederland meer dan een voorrecht, het is een economische levenskwestie (en daar draait het natuurlijk om)

Want eveneens In 1914 ging Colijn in de olie, zoals dat toen heette, hij werd directeur bij de BPM die grote belangen had op Sumatra. Na deze periode was hij financieel onafhankelijk. Tijdgenoten vonden toen al dat hij zich had gecompromiteerd en niet meer als onafhankelijk politicus kon optreden en dan vooral niet over Nederlands Indie.

Colijn was ook de man die de opdracht gaf tot het bombarderen van de Zeven Provincien om zo de muiterij op dit schip de kop in te drukken.

Op de, aldus Colijn, onbeschaamde Kamervragen van den Heer Roestam Effendi:

Wil de Regeering mededelen waarom zij is overgegaan tot het beperken van de vergaderrechten van verschillende politieke vereenigingen in Indonesie en waarom zij een reeks andere maatregelen heeft genomen die verder de vrijheid van drukpers en vergadering voor de Indische bevolking beperken?
Wil de Regeering de redenen meedelen die in de nacht van 1 augustus j.l. geleid hebben tot de arrestatie in Batavia van Ir Soekarno ?
Is de Regeering niet van mening dat door bovengenoemde maatregelen de vrije meningsuiting voor de Indonesische bevolking nog meer wordt onderdrukt?
Staan deze maatregelen in verband met de processen tegen de bemanning van de Zeven Provincien?
Is de Regeering bereid die maatregelen te treffen waardoor onverwijld bovenvermelde repressies worden ongedaan gemaakt?

werd door dezelfde Colijn in zijn funktie van Minister van Kolonien geantwoord:

Omdat de Indische Regeering een en ander nodig acht
Omdat de Indische Regeering een en ander nodig acht
Neen
Onbekend
Neen

De Tribune

(............)

Via de onderstaande pagina's krijg je nog meer foto's en boeken te zien

Bali in the 19th century

Book covers and references

Batavia harbour 1870 de kleine boom

Photos and images of the Dutch East Indies

            ......een roofstaat aan de Noordzee......
            .....dat spoorwegen bouwt van gestolen geld en tot
            betaling de bestolene bedwelmt met
            opium, Evangelie en jenever...

             Aan U durf ik met vertrouwen te vragen of het
            Uw wil is dat daarginds Uw meer dan dertig
            millioenen onderdanen worden mishandeld en
            uitgezogen in UWEN naam?

            Multatuli [1860] ...aan Nederland...Koning Willem III

Assistent_resident_Eduard_Douwes_Dekker_van_Lebak_Residentie_Bantam

....dat dorp stond in brand, omdat het veroverd was door Nederlandsche soldaten.......

Ja, 't dorp was veroverd door Nederlandsche soldaten, en stond dus in brand.

Op Nederlandsche heldendaad volgt brand.
Nederlandsche overwinning leidt tot verwoesting.
Nederlandsche krygsbedryven baren wanhoop.

mijn Nederlands-Indië links

top

Back to the Dutch East Indies / Nederlands-Indië INDEX

Last update :

1 Juli 2001