De Oosterkerk aan de Hoogstraat, in 1933 nog tegenover het City Theater, gebouwd door Persoons in de jaren 1680 - 1681 voor dfl 70.000,=. Vanaf december 1933 wordt de kerk afgebroken, het orgel en een gedeelte van de inventaris wordt overgebracht naar de nieuwe Prinsenkerk aan de Schepenstraat in Blijdorp.
Rechts van de Oosterkerk het voormalige Oudemannenhuis uit 1720. De kroonlijst en het klokkentorentje werden aangebracht in 1856.
Heel duidelijk is dus ook op deze beide prenten het Rotterdamse Oudemannenhuis te zien, op de volgende prent kijken we er recht op zelfs :
We hebben een verhaal geschreven net na WOII :
Aan het oosteinde der smalle Hoogstraat stonden kort of lang geleden de Oosterkerk, het Oudemannenhuis, het Oudevrouwenhuis, het Pest- of Dolhuis en het Gasthuis.
Van al die gebouwen heeft het langst bestaan het vrij omvangrijke gebouw, dat eertijds als Heilige Geesthuis was gebouwd, doch gewoonlijk het Oudemannenhuis werd genoemd. Het is omstreeks 1939 gesloopt, behoorde tot de oudste van de toen nog bestaande liefdadige instellingen van Rotterdam en was kort voor 1430 gesticht door Aelwijn Floriszoon van der Meer en zijn vrouw Maritje.
Het bestuur dezer instelling was opgedragen aan het College van Heilige Geestmeesters, de toenmalige armverzorgers.
In 1563 brandde het oorspronkelijk gestichte gebouw geheel af, doch spoedig daarna werd op dezelfde plaats een ander gebouw opgetrokken.
In 1805 werd dit gebouw aan het Algemeen Stadsarmbestuur toegewezen en werden na veel onderhandelingen de 13 oude mannen en de 2 proveniers uit het Heilige Geesthuis in het oude Proveniershuis aan de Schiekade ondergebracht, terwijl den Regenten van het Heilige Geesthuis, of zooals het ook genoemd werd, van de Kamer van XIII, slechts enkele vertrekken in het oude huis aan de Hoogstraat werden gelaten, ter opberging van meubelen.
Na een proces tusschen de gemeente en de Regenten over den eigendom van dit oude huis, waarbij de gemeente in het ongelijk werd gesteld, kon deze bij minnelijke schikking eigenares van het gebouw worden tegen betaling van f 75.000.- aan de Kamer van XIII.
De Regenten lieten daarna een nieuw, kleiner Heilige Geesthuis in de Gerard Scholtenstraat bouwen, dat, volgens het ontwerp van den architect J. Verheul Dzn. uitgevoerd, op 1 April 1898 feestelijk kon geopend worden en volgens de traditie betrokken werd door dertien oude mannen.
De in de nabijheid gelegen Aelwijn Florisstraat herinnert aan den stichter van deze oude bloeiende instelling, welke bovendien jaarlijks nog onderstand verschaft in den vorm van levensmiddelen en brandstoffen aan minstens driehonderd bedeelden.
In den loop der jaren werd het Oudemannenhuis voor allerlei doeleinden gebruikt.
In 1864-1873 waren de zolders en enkele vertrekken in gebruik bij de Academie van beeldende kunsten en technische wetenschappen, die door den brand van het Museum-Boymans van hare onderwijslokalen was beroofd. In de laatste jaren voor de slooping van het gebouw in 1939, waren er o.a. in gevestigd de gemeentelijke dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon. het bureau Rechtsbijstand voor minvermogenden, de gemeenteapotheek, de rijkscontrole op de steunverleening, de woning van den huisbewaarder en verschillende werkplaatsen en bergruimten.
In zijn laatsten toestand was dit oude gebouw ten doode opgeschreven, het was hier en daar verzakt, uitgewoond en omdat het niet op voldoende wijze onderhouden werd daarbij erg vervallen. Nu het forsche gebouw verdwenen is, blijkt wat voor een nuttig gebruik er geruimen tijd van gemaakt is geworden. Zooals reeds gezegd is, werd in 1563 het oorspronkelijke, omstreeks 1430 door Aelwijn Floriszoon van der Meer gestichte Heilige Geesthuis door brand vernield. Kort daarna werd op dezelfde plaats een nieuw gebouw gezet, dat in 1705 door bouwvalligheid moest worden vernieuwd en ook gelijktijdig vergroot werd naar het ontwerp van den bekwamen bouwmeester Sander de Bruyn, stadsarchitect van 1714-1723.
Later is de hoofdgevel, waaraan door den ontwerper veel aandacht was besteed, nog al gewijzigd en daardoor zeer verminderd van cachet. In 1856 heeft men het hooge dak in een lager dak veranderd en het gemetselde attiek boven de kroonlijst en ook het houten klokketorentje, welks uurwerk van het verdwenen Gasthuis afkomstig was, op het verlaagde dak geplaatst.
De mooie oude baksteen zoowel van den voor- als van den zijgevel werd gecement en vuil geel geverfd; het hekwerk voor den gevel aan de Hoogstraat kwam te vervallen en door ophooging van de Hoogstraat zakte het gebouw iets meer in den grond. In dit tijdvak was de bekende stadsapotheek de belangrijkste dienst in dit gebouw ondergebracht.
We eindigen met een citaat uit ons Proveniers verhaal :
Het Heilige Geest Huis
Gerard Scholtenstraat
Een zekere Aelwijn Floriszn besluit in 1434 zijn geld aan de armen te schenken en sticht een armenhuis aan de Hoogstraat, wat later de naam krijgt Heilige Geest Huis. Na vier eeuwen ontstaat er een konflikt over de zeggenschap tussen de regenten en het stadsbestuur. Pas in 1895 wordt het konflikt beeindigd. De regenten blijven de baas en eindelijk kan het besluit genomen worden voor een nieuw gebouw.
Op een geschikt terrein aan de Gerard Scholtenstraat bouwt architect J. Verheul een nieuw gebouw wat op 1 april 1898 wordt geopend en gaat fungeren als 'oude mannenhuis'.
In 1972 worden de laatste 8 mannen verhuisd naar het Gerard Goosenhuis. Twee jaar later wordt het Heilige Geest Huis betrokken door de Bewonersorganisatie Oude Noorden. Later trekt Woningstichting Patrimonium erin.
Tijdens een van Hans' befaamde rondritten kwamen we er nog langs, zie dit verhaal :
