met een van de oudste Keltische kruizen in Europa
St. Martin's Cross
Iona is een klein eiland aan de westkust van Schotland, de geschiedenis van Iona vangt aan in Ierland.
-
Iona maakt deel uit van de eilandengroep
Inner Hebriden aan de Schotse westkust.
Daartoe behoren ook de eilanden Staffa, Ulva, The Dutch Cap, Mull, Coll en Tiree.
Vanuit Ierland trokken monniken naar het Oosten en Noorden en zo werden Schotland, Engeland en grote delen van West-Europa gekerstend.
- De priesters (de echte druïden).
- De ovates, die de wetenschappen en vooral de magie beoefenden.
- De barden, zieners, dichters, musici.
-
De 'heilige eilanden' Anglesey, Iona en Skye, waar al diverse druïden als kluizenaars woonden, werden later vaak in bezit genomen door monniken en nonnen die er kerken bouwden. De eilanden hadden vaak een gewijde bron en andere heiligdommen die aan plaatselijke godheden waren opgedragen, evenals Keltische kruisen en staande stenen.
Iona had in de grijze oudheid de oude heilige naam Hy, Eo of slechts I, wat werd uitgebreid tot Inis-nar-Druineah wat 'de plaats van de druïden' betekende.
Later werd, mogelijk door Columba, de naam veranderd in IOA.
De klanken I-O-A vormen de naam van J(I)oannes de Doper, die de duif van de geest op Jezus zag neerdalen.
Ook bestaat het vermoeden dat Iona vernoemd is naar het woord Jonah, dat het Hebreeuwse equivalent is van het Latijnse Columba, wat weer duif betekent.
Iona was al lang voor Columba daar landde dus een heilige plaats voor druïden. Al in de vijfde eeuw waren ze hierheen gevlucht voor de Romeinse overheersers en er zou zelfs toen al een bibliotheek zijn opgericht.
In 410 zou Fergus II van Schotland boeken hebben teruggebracht naar Iona die eerder daar waren weggesleept door Romeinse plunderaars.
-
Bij de Kelten was de druïde de man van de eik. Ze konden in drie grote groepen worden verdeeld:
Alleen zij die van deze drie orden buitengewoon getalenteerd waren, konden de hoogste graad bereiken: het hogepriesterschap van de gehele orde. Deze hogepriesters werden bairadion genoemd en hun godsdienst richtte zich tot de ene God van het Licht. Vandaar hun naam Barden van de zon.
Columba, Willibrord, Bonifatius, Amandus, Remaclus, Werenfridus, Willehad en, last but not least, Columbanus, die via Zwitserland zelfs in Italië terecht kwam en daar, als Keltisch Christen, in konflikt kwam met de Rooms-Katholieke kerk over de berekening van de Paasdatum.
Al deze monniken kwamen dus vanuit de Britse Eilanden richting West-Europa, vervuld van de geest van peregrinatio, d.i. de leer van het rondtrekken in den vreemde, de mystieke wens om het aardse thuis te verruilen voor de bekering van heidense volken. Allen hadden ook een binding met het Schotse eiland Iona, ze waren er geweest of waren er door geïnspireerd en dat had alles te maken met Columba en het (waarschijnlijk) op Iona ontstane Book of Kells.
Columba of Iona, zoals hij meestal wordt genoemd, is de geschiedenis ingegaan als een van de Twaalf Apostelen van Ierland. Afstammend van een 5e eeuwse Ierse koning was Columba een van de 3000 (!) Keltische Christenen die een priester opleiding volgden. Rond 560 kopieerde Columba, zonder toestemming, het psalter van Finnian, het nu nog steeds bestaande beroemde Cathach (Battler) of Columba. De ruzie mondde uit in een veldslag, gewonnen door Columba, met hulp van zijn koninklijke familie. De bijeengeroepen synode dreigde echter Columba in de ban te doen vanwege het grote aantal dodelijke slachtoffers. Columba beloofde daarop minstens evenveel heidenen buiten Ierland te gaan bekeren en dus vertrok Columba in 563 met de gebruikelijke 12 metgezellen richting Schotland, richting Iona.
-
Columba werd in een koninklijk familie geboren op 7 december 521 in het Ierse Donegàl. Als zoon van Felemidth, de
zoon van Fergus, de zoon van de beroemde Conall Gulban, de zoon van de Koning van Cnnacht, Niall der negen gijzelaars (ca.
400), die met zijn beide broers N-W Ulster veroverde.
In 563 is Columba, die met enkele volgelingen uit Ierland was vertrokken, met enkele bootjes bij toeval op Iona terechtgekomen.
-
De in onze ogen simpele bootjes uit die tijd waren gemaakt van huiden en bevatten geen roer, omdat deze monniken uit liefde voor God op pelgrimstocht gingen en God hen wel zou behoeden en daar brengen waar het evangelie gebracht diende te worden.
Natuurlijk stond hun voor ogen om de heidenen te bekeren. Daarom is het Keltische Christendom in de zesde en zevende eeuw zover doorgedrongen in Europa.
De legende vertelt dat de moeder van Columba tijdens haar zwangerschap in een visioen van een engel een mantel kreeg aangereikt die zich uitspreidde over het hele land. Bij de geboorte van Columba kreeg Columba een naam die 'vos of wolf' betekent, vanaf het moment van zijn priesterwijding werd hij door priester Cruitnechan Columba (duif) gedoopt.
Als eerste stichting van een kerk wordt in Noord-Ierland Derry in het jaar 545 genoemd.
Daarna trokken Columba en zijn metgezellen, Sint Brendaan van Clonfert, Sint Cainnech van Kilkenny en Sint Comgall van Bangkor, door naar Durrow.
Columba, die afkomstig was uit de Keltische traditie, had als christen moeite met de oude beeldvorming van de keltische mythologie waarbij vogels een speciale band hadden met 'de andere wereld' Ook bij voorspellingen speelden ze een rol. Vandaar dat Columba gezegd schijnt te hebben:
Mijn druïde is Christus, de zoon van God.
Op de plek op Iona waar Columba met zijn 12 metgezellen landde heet het nog steeds
Het hoogste punt van Iona wordt Dun I genoemd. Vanaf Dun I moet Columba een goed overzicht over Iona hebben gehad en besloot op Dun I zijn klooster te stichten.
Onder de inspirerende leiding van Columba zou Iona al snel uitgroeien tot een centrum van waaruit de kerstening van Schotland, Engeland en West-Europa zou gaan plaatsvinden. Als een gestudeerde, geletterde heilige uit Ierland, bovendien van koninklijke bloede, had Columba meer dan voldoende overredingskracht en doorzettingsvermogen. Diverse Pictische en Scotische koningen wist hij vanuit Iona te beïnvloeden. Ook liet hij vanuit Iona overal in de Hebriden kerken en kloosters stichten. Zijn eigen kloosterkerk en Keltisch Christelijke gemeenschap op Iona zou al snel uitgroeien tot het opleidingscentrum voor missionarissen.
Op Iona schreef Columba verder aan zijn Cathach psalter, componeerde gezangen en hertaalde meer dan 300 boeken. Vlak voor zijn dood bezocht Columba nog een keer Ierland.
Later zou Columba doortrekken naar het vasteland en zelfs naar Orkney, Shetland en IJsland.
Na terugkomst naar Iona overleed Columba op 9 juni 597 voor het altaar van "zijn" Abdij (nog steeds herdacht) en werd begraven in de door Columba gestichte Abdij van Iona.
Columba van Iona is ook bekend geworden als de mogelijke inspirator van het Book of Kells, ook wel Book of Columba genoemd. De Ierse Abdij van Kells was de plaats waar het boek vanuit Iona naar toe werd gebracht. Het is vrijwel zeker dat het boek is samengesteld door geloofsverwanten van Columba op Iona. Al in 1007 wordt gemeld dat
was ontvreemd (en weer later teruggevonden).
In de 12e eeuw werd het Book of Kells omschreven als
Je zult patronen ontdekken zo verfijnd en subtiel,
zo precies en compact, zo vol knopen en verbindingen, met kleuren zo fris en levendig,
dat je zou kunnen menen dat dit alles het werk was van een engel en niet van een mens,
de harmonie van de vier evangelisten, geschreven door een engel en niet door een man
- de engel (de verheerlijkte mens) bij Mattheüs
- de gevleugelde stier van Lucas
- de adelaar van Johannes
- de leeuw van Marcus
-
Het Book of Kells is nu te bewonderen in het Trinity College te Dublin en bevat o.a. een serie illustraties uit de levensgeschiedenis van Jezus en de symbolen van de vier evangelisten:
De overlevering wil dat Columba nog op zijn sterfbed gewerkt zou hebben aan dit boek.
Het Book of Kells stamt voor een deel uit de door Columba gestichte nederzetting Iona. Menige monnik heeft tijdens het kopiëren, mogelijk door verveling bevangen, in de marges vrije tekeningen erbij geplaatst en/of opmerkingen geschreven.
In het Book of Kells staan ook de bezittingen van de Abdij van Iona opgesomd en de leefregels van de monniken. Het Book of Kells heeft vele omzwervingen gemaakt.
-
Nog steeds is een monument aan de kust van Iona te vinden voor deze slachtoffers.
In 1200 bouwde men daar vlakbij het klooster dat bestond uit een aaneenschakeling van gebouwen, bekroond met een toren die voor zeelieden als baken fungeerde.
Een mijl verderop werd op Iona, diezelfde tijd een klooster voor Augustinessen gesticht.
De start van de legende van het Monster van Loch Ness. Tijdens de bouw van de Abdij van Iona gaf Columba opdracht dat vrouwen en koeien niet meer welkom waren op Iona en dus moesten vrouwen en koeien verhuizen naar Eilean nam Ben: Woman's Island. Ook kikkers en slangen werden verbannen van Iona. Bij de door de Schotten gewonnen Battle of Bannockburn zouden Columbaanse relikwieën, afkomstig van Iona, de doorslag hebben gegeven.
-
De Abdij van Iona is opgebouwd uit rood graniet. Het noordelijke dwarsschip is het oudste. De vierkante toren verrijst uit het snijpunt van lang- en dwarsschip (hoogte 21,34 m) en wordt ondersteund door vier Normandische bogen.
Iona Abbey is o.m. beroemd vanwege de kloostergang / pandhof met een beeld van Lipschitz met als titel:
Traditioneel start een pelgrimage op Iona met het 13e eeuwse gebed
St. Martin's Cross
8e eeuw Keltisch Christelijk kruis, oudste in West-Europa
bovenaan: voor de Abdij
linksonder: oostzijde
Zon (= Christus) met slangen (= genezing)
rechtsonder: westzijde
van boven naar onder
Maria met Jezus
Daniel met leeuwen
Abraham met Isaak
Mozes met stenen tafels
David met muzikanten
Aan de voet van het St. Martin's Cross de bijna onleesbare tekst:
A prayer for the servant of Christ who made this cross
Vaak treft men in het hart van een Keltisch kruis dus de zon aan.
Later werd dat Christus.
In het zonnekruis zien we uitgebeeld hoe Christus uit kosmische zonnehoogten neerdalend, zich in het kruis met de aardse mens Jezus heeft verbonden. Het woord is vlees geworden (Joh. 1:14) en hij heeft zijn stralend lichtwezen in de duistere aardesfeer ingeëtst.
Een prachtig voorbeeld van deze redenering is dus het bovenstaand St. Martin's Cross op Iona.
Vroeger werd de verbinding van mens, aarde en kosmos op heilige Keltsche plaatsen tot stand gebracht door Menhirs, Dolmens en Cromlechs.
Vanaf de zesde en zevende eeuw wordt in plaats daarvan een monumentaal stenen kruis in de open lucht opgericht.
De 5 High Crosses of Iona zijn:
-
St. Martin's Cross: zie de bovenstaande prenten
-
St. Matthew's Cross
-
9e eeuw.
Restant te bezichtigen in Abdij Museum van Iona.
Op St. Matthew's Cross is alleen de zondeval van Adam en Eva nog herkenbaar.
-
9e eeuw.
-
St. John's Cross
-
Voor de schrijn van Columba staat een replica uit 1970, origineel (2,2 m breed) te bezichtigen in Abdij Museum.
-
Voor de schrijn van Columba staat een replica uit 1970, origineel (2,2 m breed) te bezichtigen in Abdij Museum.
- St. Oran's Cross
-
Ook in Abdij Museum, stond ooit bij de St. Oran's Chapel, zie hieronder.
Vermoedelijk nog ouder dan het St. Martin's Cross.
Bevat afbeelding van Maria met kind geflankeerd door engelen
-
Ook in Abdij Museum, stond ooit bij de St. Oran's Chapel, zie hieronder.
- MacLean's Cross
-
Rond 1500 opgesteld aan de rand van Sraid nam Marbh (straat van de doden) (zie hieronder)
Meer dan 3 meter hoog!
O.m. voorzien van afbeelding kruisiging
-
Rond 1500 opgesteld aan de rand van Sraid nam Marbh (straat van de doden) (zie hieronder)
Waarop Columba haastig reageerde met
en dus werd Oran weer bedolven onder de aarde. De plek waar dit gebeurde op Iona wordt de Reilig Odhrain genoemd, begraafplaats van St. Oran, met de St. Oran's Chapel. Op Reilig Odhrain zijn 48 Schotse, 8 Noorse (van het eiland Man) en 4 Ierse koningen begraven, aldus een inventarisatie uit 1549. De laatste Schotse koning werd in 1093 op Iona begraven. Niet een van de koninklijke grafstenen op Iona is helaas meer herkenbaar.
Ook zeer veel nog levende Koningen zijn op Iona op bezoek geweest om advies in te winnen of om te worden bewierookt. Er zijn ongetwijfeld op Iona beslissingen genomen die belangrijk waren voor het hele eiland dat we nu kennen als Groot-Brittannië.
St. Oran's Chapel
In St. Oran's Chapel werden tot in de 16e eeuw de Lords of The Isles begraven, de zelfstandige Chieftains over de verschillende eiland clans. Een aantal grafstenen van Lords of the Isles en andere monumenten zijn nu te bezichtigen in het Abdij museum van Iona. De titel Lord of The Isles ging later over naar de Schotse koningen in het verre Stirling en Edinburgh. Vanaf 1707 is de Britse Kroonprins niet alleen Prince of Wales, maar ook Lord of The Isles of Scotland.
Traditioneel werden de koningen vanaf Iona's Martyrs' Bay via de Sraid nam Marbh (straat van de doden) naar Reilig Odhrain gebracht. Meerdere beroemde vroeg-middeleeuwse Schotse koningen werden vanuit de Middeleeuwse hoofdstad Scone op Iona begraven, w.o. Macbeth en zijn slachtoffer Duncan. Men vermoedt dat de grafmonumenten van Macbeth en zijn slachtoffers in de Reformatie periode, in zee zijn gegooid.
De meest recente begrafenis op Reilig Odhrain vond plaats in 1994: John Smith, de Labour voorganger van Tony Blair, vond hier op Iona zijn laatste rustplaats.
afkomstig van Iona (?)
In Scone bevond zich de Stone of Destiny, de steen waarop de Schotse koningen werden gekroond. Tot in 1296 de Engelse Koning Edward I de Stone of Destiny liet overbrengen naar de Westminster Abbey, waar hij onder zijn troon werd bevestigd. Pas 700 later, in 1996, werd de Stone of Destiny weer teruggebracht naar The Castle of Edinburgh.
Op Iona bevonden zich ooit, zegt men, 360 gewijde stenen, één daarvan zou de Stone of Destiny zijn geweest. De allereerste "Schotse" Koningen legden dus ook hun eed af op Iona!
- Door rivaliserende Schotse clans werd, zoals bekend, regelmatig gevochten; na menig gevecht
zwoer men op de grijze stenen van Iona dat men zou werken aan vrede en samenwerking.
Het eiland Iona werd op deze manier ook een symbool voor vrede en veiligheid.
Vanaf 30 november 1996 verenigd met de Stone of Destiny
De Stone of Destiny kwam na precies 700 jaar weer terug in Schotland
Veel meer over de Stone of Destiny kun je lezen in dit verhaal op onze site:
Stone of Destiny, mythes en legendes
LINK
De Keltisch Christelijke Abdij op Iona werd door de eeuwen heen vervangen door een veel grotere Benedictijner Abdij. In 1203 werd tevens een Benedictijner nonnenklooster gesticht op Iona, waarvan de Middeleeuwse ruïnes, de meest complete in Schotland, nog steeds aanwezig zijn. De eerste Benedictijner Abt was de broer van de eerste Benedictijner Priores. De Benedictijner Abdij werd tijdens de Reformatie verwoest, waarmee het kloosterleven op Iona eindigde.
In 1560 werd door het Schotse parlement afgekondigd dat er geen klooster meer mocht bestaan op Iona met als resultaat dat de monniken en nonnen werden verdreven van Iona.
King Charles I verhief in 1630 de Abdij Kerk van Iona nog tot Kathedraal van de Schotse eilanden, maar veel Benedictijnen waren er toen niet meer. De Abdij zou pas vanaf 1899 weer worden opgebouwd door de 8e Duke of Argyll die de Abdij vervolgens schonk aan de Church of Scotland. Deze Duke en zijn vrouw liggen begraven in een graftombe in de Abdij van Iona. Slechts een kleine kamer in de Abdij zou nog sporen vertonen van het graf van Columba.
In 1938 stichtte een dominee uit Glasgow, George MacLeod, de Iona Community die zich probeert te houden aan de oude missionaire Keltisch Christelijke traditie. De Iona Community stelt zich ook tot doel de restauratie werkzaamheden van de Duke voort te zetten.
Mede dankzij donaties vanuit de Britse wapenindustrie werd de Iona Community een opleidingsinstituut voor theologen, later een retraite-oord en nu is het een bezinningscentrum dat gerund wordt door een kleine vaste staf van de Iona Community met talrijke vrijwilligers.
Iona, slechts 5 x 1,5 km2 groot, is alleen bereikbaar via het eiland Mull, via de eeuwenoude ca 60 km lange monnikenroute. Het voetveer vanuit Fionnphort naar Iona, in het uiterste westen van Mull, doet er slechts 5 minuten over. Tijdens het wachten op de veerboot is het uitzicht op Iona, met slechts ca 125 vaste inwoners, al zeer indrukwekkend. Sinds een paar jaar bevindt zich bij de aanlegsteiger ook een Saint Columba Welcome and Exhibition Centre. Het beheer van Iona is sinds 2000 in handen van de National Trust of Scotland (NTS) en Heritage of Scotland (HS).
We kregen de volgende zeer gewaardeerde reakties via o.m. het Schotlandforum:
-
Leuk en vlot geschreven verhaal.
Er bestaat onder historici tegenwoordig wel behoorlijk wat twijfel over de vraag of Columba zich inderdaad in Iona heeft gevestigd. De enige bronnen waaruit we dit weten zijn de Annalen van Ulster en het leven van Columba en die zijn beide erg vaag hierover.
De naam Iona komt in beide bronnen niet voor. Wel wordt het eiland beschreven en het probleem is dat de beschrijving van het eiland niet overeenkomt met de kenmerken van Iona. We neigen er daarom steeds meer naar om te geloven dat niet Iona, maar Canna de plaats was van het beroemde klooster van Columba.
-
Iona, schitterend !
We zijn er in 2005 geweest en het heeft grote indruk op ons gemaakt. ik draag zelf het St.John's cross om mijn nek.
-
Mooi verhaal, vond het goed leesbaar.
Wij zijn van plan om volgend jaar die kant eens te gaan verkennen. Een erg interessant en historisch eiland.
-
Leuk verhaal! Iona is voor mij ook een zeer speciale plek, echt een enorm schattig eiland met leuke mensen, mooie stranden en natuurlijk vol historie en legendes (en toffe NTS managers, hekjes en losgebroken vee... ).
Het beheer van Iona is sinds 2000 in handen van Historic Scotland Heritage.
Zijn niet alleen de historische gebouwen in handen van HS? Veel van Iona zelf wordt ook onderhouden en/of is in handen van de National Trust for Scotland.
In ieder geval alvast veel plezier op Iona in juni, ook ik ga dit jaar weer voor een paar dagen terug
-
Volgens mij is heel Iona in handen van de NTS, zowel het eiland als de gebouwen, maar worden het gebouwde gedeelte (dus ook de grafstenen) beheerd door HS. Dergelijke constructies komen vaker voor in Schotland.
Zo is Dirleton Castle eigendom van de NTS maar wordt het onderhouden en beheerd door HS. Vandaar dat zowel leden van de NTS als de HS er gratis in kunnen.
De Pineapple is volgens mij dan weer eigendom van HS en wordt gedeeltelijk beheerd door de NTS en gedeeltelijk door de Landmark Trust. Het heeft allemaal met specialisaties te maken.
HS is bij uitstek gespecialiseerd in onderhoud van prehistorische en Middeleeuwse monumenten waar de NTS weer meer gespecialiseerd is in natuurgebieden en gebouwen vanaf de vroeg moderne tijd.
-
Interessant verhaal, leuk om allerlei relevante informatie op een pagina te zien. Het Women's Island heet volgens mij overigens Eilean nam Ban:
Nog meer weten over Schotland en zijn geschiedenis? Klik dan op de onderstaande link: het grootste verhaal op deze website!
Wil je alles weten over Schotland? Ga dan naar de Schotland Startpagina:
