Dinsdag 14 mei 1940 brak aan. Het was mooi weer, maar het was zoo dreigend stil. Men hoorde weinig, die oorlog was angstig. Maar opeens kwam er 's middags om 13.00 uur een alarmsein en wat wij toen hoorden was vreselijk. Allemaal vliegtuiten en er werden bommen gegooid. Angstig hoor!!!
Men zag rookwolken en een zwarte lucht en er kwamen menschen aan hollen en een gehuil en geschreeuw. Er werd geroepen:
Het bombardement duurde niet lang, ik dacht zes à acht minuten. Nu ik dit zoo schrijf denk ik : is dit al bijna 63 jaar geleden ?? Ja, dat vergeet je nooit, het was vreselijk!!!
Mijn grootmoeder (moeders moeder) werd bij ons gebracht, zij was dakloos geworden. Wij woonden op het Pijnackerplein 7b en moesten ook vluchten voor die brand en al die vlammen, ontzettend!!!
Ik was 19 jaar en mijn vader en moeder waren niet zoo gezond meer, wat moest ik doen? Buiten zag ik 2 mannen met een handkar en ik naar buiten en gevraagd: Kunt u mij helpen? En die 2 mannen zeiden: Ja, natuurlijk.
Ik eerst mijn vader halen en op die kar gezet; mijn vader had zijn geldkistje en zijn papieren bij zich en toen mijn moeder de trap afdragen en ook bij pa op die kar getild. En toen mijn grootmoeder erbij gehaald, maar waar moesten wij naar toe?? Er was een stroom van menschen, die liepen de kant van Hillegersberg op, dus liepen wij maar mee.
Mijn broer Marinus stond op trouwen en had een huis gehuurd in Hillegersberg aan de Cliviastraat nr. 4. Ik kreeg een helder oogenblik en dacht: daar moeten wij naar toe!! En ja hoor, Marinus stond daar buiten te kijken en zag ons en hij hielp mij met Pa en Moe en Opoe om boven te krijgen. Wij waren veilig, o heerlijk!!!
Ria, de dochter van Marinus, korrigeert met :
-
Alie is met haar ouders met handkar gevlucht naar Hillegersberg, waar mijn ouders (al in ondertrouw) zouden gaan wonen na hun huwelijk (26 juni 1940). Dat adres was: Korenbloemstraat 4b.
In 1941 hebben de Duitsers Hillegersberg geannexeerd, waarna het deel uitmaakte van Rotterdam.
Probleem: in Rotterdam-Zuid was al een Korenbloemstraat. Toen zijn m'n ouders zonder te verhuizen verhuisd naar de Cliviastraat 3c, het adres waar ik ook geboren ben. Mijn moeder had ooit nog adreswijzigingen (niet in mijn bezit).
Zo zie je maar weer hoe belangrijk het is als je goed naar je moeder luistert!
Maar in de middag hoorden wij, dat er in de huizen zoo geplunderd werd. Dus 's avonds zijn wij toch weer naar huis gegaan naar het Pijnackerplein. Gelukkig was alles goed, het eten stond nog op tafel. Ik weet nog goed: het was bloemkool, aardappels en gehakt!! Naderhand hoorde je natuurlijk, wat er was verbrand: de hele binnenstad was weg: vreselijk!!!.
LINK
En dan ga je denken en met elkaar praten en dan: hoe zou het zijn met onze Jonker Fransstraat Kerk ?? Zou die ook verbrand zijn??? En ja hoor: onze kerk was weg, verbrand, wij waren allemaal perplex. O, dat ook nog!!! Hoe moet dat nu verder???
Aad voegt er aan toe :
-
De Jonker Fransstraat Kerk was ooit een fabriek geweest, verborgen achter de huizen en werd daarom rond 1898 na een verbouwing als schuilkerk in gebruik genomen. De kerk had door de verbouwing alle kenmerken van een echte kerk gekregen : van buiten echter onzichtbaar en slechts via een poortje bereikbaar.
Na het bombardement werd slechts een verwrongen brandkast en een klompje geld teruggevonden.
De ingang van de Jonker Fransstraat Kerk was links van dat hoge gebouw, mogelijk onder die vlaggen....
Terug naar Alie's verhaal :
Maar wij kregen allemaal de boodschap, dat wij op zondag 20 mei 1940 gastvrijheid hadden gekregen in de Bergsingelkerk en om 12.00 uur zou de dienst beginnen. Er waren veel tranen, toen de dienst zou beginnen.
Ds. S.van der Molen maakte bekend, dat er vier menschen waren omgekomen, dat waren de heer en mevrouw Schoon met hun dochtertje van 6 jaar en de heer van Bokkum.
Er werd stilte gehouden.
Ds. van der Molen begon de dienst en ik weet nog wat wij moesten zingen:
-
Een net belemmerd'onze schreden,
Een enge band hield ons bekneld.
Gij liet door heerszucht ons vertreden,
Gij gaaft ons over aan 't geweld.
Hier scheen ons 't water t' overstromen
daar werden wij bedreigd door t' vuur,
maar God deedt ons 't gevaar ontkomen
verkwikkend ons ter goede uur!!!
Psalm 66:5 berijming 1773
De tekst van de preek was:Het was een ontroerende kerkdienst
Het leven ging weer verder,ook kerkelijk. Wij kregen van veel kerken gastvrijheid om een dienst te houden, dus u begrijpt, dan hier naar toe en dan daar heen. Er werd zoo langzamerhand ook wel eens gesproken om een nieuwe kerk te bouwen voor onze gemeente, maar ja, eerst moest de bevrijding komen en dat heeft nog vijf jaar geduurd!!
LINK
Maar intusschen is het besluit gekomen van de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk aan de Snellemanstraat, dat wij hun kerk steeds mochten gebruiken. Prachtig hè, dus 's morgens naar hun kerk en als hun dienst klaar was, mochten wij er in. Maar wij moesten wel eens buiten wachten,want dan ging de kerk later uit en het regende wel eens, dus u begrijpt het wel, maar er is nooit geklaagd. De middagdienst (eigenlijk avonddienst) begon altijd om 19.00 uur, maar niemand mopperde. Ook kregen wij het prachtige aanbod, dat wij, als bij hen het Avondmaal werd gevierd, wij dan daarna ook het Avondmaalsstel mochten gebruiken. Het doopvont mocht ook gebruikt worden.
Maar steeds kwam het gesprek met elkaar om een eigen kerk bouwen. En toen kwam 5 mei 1945, de dag van de bevrijding. Een feest, het was een goed woord Bevrijding.
En de gesprekken kwamen toch steeds meer en meer: een eigen kerk bouwen!!! Er werd ook al ingesteld dat er op de 1e zondag van de maand werd gecollecteerd voor een nieuwe kerk. Er waren vroeger altijd drie collecten en dan werd de 2e collecte bestemd voor kerkbouw. Dat liep aardig. Er kwamen wel eens extra giften binnen en er kwam ook een bedrag binnen van de staat, dat heette het schadefonds, omdat door de oorlog de kerk verbrand was.
En toen kwam er een bericht, dat wij grond kregen toegewezen. Het was op de Noordsingel. Veel formulieren kwamen binnen en er werd een commissie benoemd, die dat allemaal behartigden. En toen kwam de eerste steenlegging. Een ieder, die een steen wilde leggen, dat mocht, maar met een gift, dat heeft veel opgebracht, want er moest toch geld komen!!!
Hans gaat er ook misschien ooit nog eens een apart verhaal aan wijden, wie weet.........
Mijn vader, Dingeman Boogaard is nog in een invalidewagen erbij geweest en in zijn plaats mocht onze oudste zoon Hans ( toen 7 jaar) een steen leggen voor 10 gulden. In de kerk was ook een aannemer, de heer Maaswinkel en die had steeds een emmer met cement en een troffel bij zich, dus ook weer goed verzorgd. Dit is allemaal gebeurd op 2 december 1950.
Hans schrijft erover in dit verhaal :
-
Zelf heb ik mijn grootvader ook nog wel gekend, echter altijd meegemaakt als een zieke man. Ik zal zelf ongeveer 7 jaar oud zijn geweest, toen ik namens mijn grootvader een steen heb gelegd voor de bouw van de latere Rehobothkerk aan de Noordsingel te Rotterdam-Centrum. Mijn grootvader kon toen al niet meer lopen en werd gereden in een rolstoel.
De opening van de Rehobothkerk op 1 oktober 1951 heeft hij niet meer meegemaakt, aangezien hij op 12 april 1951 is overleden (68 jaar oud).
In het dagelijks leven was mijn grootvader hoofd van een openbare lagere school op het Noordereiland te Rotterdam. Mijn grootvader heeft nooit deel uitgemaakt van een kerkenraad en mocht in die periode ook niet deelnemen aan het Heilig Avondmaal. omdat hij was verbonden aan een openbare school en niet aan een christelijke school.
Echter vlak voor zijn overlijden, kreeg hij toch toestemming om het Heilig Avondmaal toch nog éénmaal te vieren; dus slechts éénmaal in zijn leven heeft hij dit beleefd.
Als je hier nu over nadenkt, denk ik wel eens: hoe was dit nu mogelijk??
Wat een macht had een kerkenraad van destijds toch!!!
Voor een vervolg op dit verhaal klik dan HIER
Mijn ouders waren overleden en hun trouwringen hebben wij ook gegeven. Nu hadden wij in de kerk een zekere juffrouw J.de Neef (woonachtig aan de Rembrandtstraat ), die werkte in een juwelierszaak (Brunott) en wist een grossier en daar zou zij eens gaan praten en ja hoor: bij kontante betaling zouden wij nog eens 10% korting krijgen, dus nog een collecte en het was gelukt het bedrag bij elkaar te krijgen, prachtig hè!!
Maar dan moest er ook nog Avondmaalslinnen komen en dat hebben wij: de kinderen van de heer en mevrouw Boogaard uit hun nalatenschap gegeven. Het is geweven in een linnenfabriek met de afbeelding, dat Jezus het Avondmaal instelde met zijn discipelen; dit alles met twaalf servetten.
Wij hebben hiervoor nog een mooie dankbrief gekregen.
We voegen aan dit verhaal ook nog de link toe naar de site van de Rehoboth Kerk : LINK en helaas heeft Aad geen foto van de Rehoboth Kerk op de site gezet, maar daar gaat Hans wat aan doen...., Hans wist natuurlijk weer beter de weg in Aad's archief, want jawel hoor, gevonden :
En via Hans kregen we nog deze foto van een catechisatie bus :
