Zo treft men de aderlating, een ingreep waarbij met behulp van een fijn mesje- laatvlijm -een kleine snede in een ader werd gemaakt om een bepaalde hoeveelheid bloed te laten aflopen, reeds aan bij Hippocrates (vijfde eeuw v C ), die er maar een beperkt gebruik van heeft gemaakt.
In onze middeleeuwen en nog lang daarna werd in Europa de aderlating op grote schaal toegepast, niet altijd om redenen die voor hedendaagse artsen bevattelijk zijn.
Bij de gebrekkige stand van de ontleedkundige kennis in de middeleeuwen, werd een samenhang gepostuleerd tussen sommige inwendige organen en bepaalde aders aan armen of benen. Om doelgericht een bepaald orgaan van schadelijke stoffen te ontlasten, moest de korresponderende ader worden geopend. Vooral in de middeleeuwen werd de aderlating in belangrijke mate door de astrologie beheerst, er zijn uit die tijd tal van afbeeldingen bewaard gebleven, "aderlaatmannetjes", waarop een menselijk figuurtje is getekend in een omlijsting gevormd door de tekens van de dierenriem.
Verbindingslijntjes tussen de individuele sterrebeelden en afzonderlijke lichaamsdelen duiden de korrelatie aan die naar men dacht tussen de dierenriem en het menselijk lichaam bestaat. De aderlating mocht alleen worden uitgevoerd onder een voor het orgaan gunstige konstellatie, de fase der maan, het uur van de dag, het seizoen en het temperament-wéér zo'n oud woord, nog afkomstig uit de humoraalleer - van de patiënt, moesten bij het stellen van de indikatie mede in aanmerking worden genomen. Het zich periodiek volgens vaste kalender-data laten aderlaten om gezond te leven en ziekten te voorkomen, was in de zeventiende eeuw algemeen gebruikelijk.
In die tijd begon de astrologie echter haar invloed op de geneeskunde duidelijk te verliezen en waren het vooral mechanische voorstellingen die de theoretische grondslag van de bloedlating gingen vormen. Hoe de aderlating werd uitgevoerd, wordt duidelijk gedemonstreerd op een schilderij van Egbert van Heemskerk II, in het Amsterdams Historisch Museum.
De aderlaat-rage van de zeventiende eeuw is door verscheidene schrijvers, onder wie Molière en Lesage, scherp gehekeld. In de Gil Bias van laatstgenoemde auteur kan men lezen hoe Dr Sangrado - de naam is een bloedig voorteken - een zieke kannunnik met herhaalde aderlatingen laat behandelen en daarbij de lijder grote hoeveelheden warm water laat drinken. Wanneer de arme patiënt tenslotte aan deze verregaande bloedverdunning komt te overlijden, is de geleerde doktoor verontwaardigd en gegriefd, men had, zo klaagt hij verongelijkt, onvoldoende ijver betracht bij het aftappen van het bloed.
