NASM
die later werd omgedoopt in
HAL
Uit dit verhaal :
-
Als we naar rechts kijken zien we het gebouw van de HAL :
De voorganger van de HAL was de NASM, een citaat uit ons verhaal over Pieter Caland :
1826 - 1902
....in 1882 was de doorgang door de net gegraven Nieuwe Waterweg al zoo slecht dat de voorganger van de HAL, de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (NASM) moest uitwijken naar.... Amsterdam. Het leverde in de pers de volgende spotprent op :
En dus ook maar enkele affiches van de NASM :
-
Carnival Cruises in Seattle (VS) is de huidige eigenaar van de scheepvaartmaatschappij Holland-Amerika Lijn (HAL). De thuishaven is Fort Lauderdale.
De HAL werd in 1873 opgericht als de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij door Antoine Plate en Otto Reuchlin. Zij waren in 1871, 26 en 28 jaar oud, de commanditaire vennootschap Plate, Reuclin & Co, begonnen. Hun eerste schip was de Rotterdam, die in oktober 1872 voor het eerst naar New York voer.
Het kantoor was respectievelijk gevestigd in het gebouw van de Yachtclub, aan de Prins Hendrikkade en in het Poortgebouw. In 1891 werd het terrein aan de Wilhelminakade in gebruik genomen.
Het administratiegebouw - nu Hotel New York - werd in 1901 betrokken.
In de eerste jaren van zijn bestaan legde de HAL zich toe op vrachtvaart. Na enige tijd nam het vervoer van landverhuizers naar Amerika een enorme vlucht. In de periode 1890 - 1924 werden er niet minder dan 1,5 miljoen vervoerd. Op de Wilhelminakade bezat de maatschappij zelfs een eigen landverhuizershotel, waarin de emigranten hun overtocht konden afwachten.
De HAL had schepen ("zeekastelen") die zeer tot de verbeelding spraken, zoals Nieuw Amsterdam, Statendam en verschillende schepen onder de naam Rotterdam. Zij zorgden voor de geregelde passagiersvaart op Amerika. Later werden zij ingezet voor de cruisevaart. Daarnaast bezat de HAL een groot aantaal vrachtschepen. Hun namen eindigden altijd op -dijk. Op het hoogtepunt bestond de vloot uit ongeveer 170 schepen.
Door concurrentie van de luchtvaart moest de HAL in 1967 stoppen met de geregelde passagiersdienst. In 1973 werd de vrachtvloot verkocht en in 1978 was het vertrek uit Rotterdam een feit. Het bedrijf werd voortgezet in Amerika en in 1988 verkocht aan Carnival Cruises. Sinds 1997 varen de schepen van de Holland America Line weer onder Nederlandse vlag. De schaarse keren dat een HAL-schip Rotterdam aandoet, trekt dat net als vroeger veel belangstelling.
Antoine Plate rekende in oktober 1869 in een lezing voor dat per keer 400 tot 700 landverhuizers konden worden vervoerd :
-
De Hooge Regeering heeft door de Wet op de Landverhuizing het hare gedaan. Aan den particulieren ondernemingsgeest zij het overgelaten daarvan de vruchten te plukken.
In het eerste kwartaal van 1873 werden 830 landverhuizers naar New York vervoerd. Met behulp van de Groningse industrieel W.A. Scholten, die voor niet minder dan dfl 600.000,= inlegde......., werd uiteindelijk de NASM opgericht. In 1874 werden 2 grotere schepen extra in gebruik genomen, de P. Caland en de W.A. Scholten. Aad heeft zich altijd afgevraagd waar die naam W.A. Scholten vandaan kwam, dit raadsel is dus nu opgelost.
Maas
W.A. Scholten
Rotterdam
P. Caland
We ontvingen de volgende foto met toelichting van Gunter Schulz :
De bekoring van de meegezonden foto gaat voor mijzelf, als leek, ervan uit, dat Uw gebouw (net als op Uw site) het beeld bijna vullend domineert. Bovendien vind ik het een pracht monument, dat jaren en jaren vanaf de Nieuwe Waterweg gezien, een oogstrelende en voor sommigen een emotionele blikvanger was (en blijkbaar nog steeds is). Ook op mijn foto is slechts aan de rand marginaal de niet te stuiten expansie in de omgeving zichtbaar. Zeer symbolisch voor historie en toekomst.
Moge daarom de expansie van o.a. De Kop Van Zuid ertoe leiden, dat er voldoende economische welvaart gewaarborgd blijft. Dat zorgt dan weer voor de garantie van een blijvende internationale en nationale toestroom van gasten, die gaarne in dit mooie oude gebouw, Hotel New York, zullen overnachten.
Ook kregen we de volgende reaktie van Ben van Zeijl:
1.U schrijft de voorganger van de HAL was de NASM dit klopt niet helemaal. De NASM komt voort uit een in 1871 opgerichte rederij Platé Reuhling & Co de rederij begon te varen in 1872 met twee schepen respectievelijk het s.s. Rotterdam en s.s. Maas.
Om te kunnen groeien had de jonge rederij geld nodig. De vennoten van de rederij besloten om de rederij te reorganiseren en zo ontstond in 1873 de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij Rotterdam. De beide schepen Rotterdam en Maas (in 1883 omgedoopt tot Maasdam) werden overgenomen door deze rederij.
Vanaf eind jaren 80 begin jaren 90 van de 19e eeuw besloot de NASM om het makkelijker uit te spreken Holland Amerika Lijn te gaan gebruiken. Dit omdat de Engelstalige passagiers moeite hadden met het uitspreken van de NASM naam. Maar de rederij bleef formeel geregistreerd als N.V. Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij Rotterdam. Met als werkmaatschappij de Holland Amerika Lijn.
De officiële rederij naam werd pas veranderd in Holland Amerika Lijn omstreeks 1973/'75.
2: u schrijft (wekt de indruk) dat vanaf de start er alleen vracht werd vervoerd en geen passagiers dit is niet juist ook werden er passagiers vervoerd de Rotterdam 1 en Maas(dam) 1 vervoerde passagiers namelijk 8 1e en 388 3e klas passagiers. Omstreeks 1901 werd het eerste volledig vracht schip de Soestdijk in dienst genomen. De passagiers schepen bleven wel vracht vervoeren zoals express vracht post enz. Maar de nadruk lag toch op passagiers.
3: u schrijft dat op het hoogte punt HAL 170 schepen bezat dit kan niet waar zijn de HAL heeft in haar geschiedenis nooit zoveel schepen gehad en zeker niet op een moment. Het hoogte punt was omstreeks 1963 toen de HAL vloot betond uit 7 passagiers schepen (2 daarvan de Noordam en Westerdam waren combi schepen) en een tiental vrachtschepen. Maar nooit 170 in een keer.
4: De HAL heeft is nooit totaal weggeweest uit Rotterdam, zij bleef zowel afvaarten vanuit Rotterdam als uit Amsterdam aanbieden. De rederij besloot hier toe niet alleen omdat de waterweg onbetrouwbaar bleek. Maar ook omdat er een overeenkomst was tussen de rederij en de KNSM die plannen hadden voor het openen van een passagiers / vrachtdienst op New York. De HAL verplichte zich daarmee om zoveel afvaarten vanuit Amsterdam aan te bieden als vanuit Rotterdam. Dit contract liep omstreeks 1890 af en HAL richtte zich volledig op Rotterdam. De KNSM had inmiddels haar interesse in New York verloren.
5: HAL stopte niet in 1967 met de Trans Atlantische dienst maar in 1971 toen het t.s.s. Nieuw Amsterdam officieel de laatste afvaart maakte in deze dienst. Daarna zijn er nog wel afvaarten geweest maar dat waren repositie vaarten. HAL biedt nog steeds Trans atl. afvaarten maar dit zijn meer cruises dan een lijndienst.
6: HAL schepen voeren niet vanaf 1997 de Nederlandse vlag maar vanaf 1996, behalve het m.s. Veendam zij bleef onder de vlag van de Bahamas.
Ben van Zeijl.
We vernamen ook de bijnaam van de NASM:
In de 19e eeuw vonden velen dat zij die emigreerden blijkbaar nergens voor deugden en ook geen greintje vaderlandsliefde bezaten en dan was je dus al snel zeer verdacht...
