Dat is er niet meer
Ik geloof, dat hoe ouder een mens wordt, de zin naar enige nostalgie steeds groter wordt, zonder dat je wilt dat alles nog maar zo was. Zo ouderwets zijn wij ouderen nou ook weer niet. We gaan met onze tijd mee. Maar soms hè. Soms zit je te mijmeren en dan denk je; het was mooi, het was gezellig, maar het is er, of ze zijn er niet meer.
Daar is bijvoorbeeld het Gaslicht. Als 's avonds het licht ontstoken werd was dat een heel ritueel, dat alleen maar door vader of moeder gedaan werd. Het glaasje eraf halen en dan met een lucifer het gaskousje aansteken, waarbij de gastoevoer geregeld werd met een knopje voor hoger of lager branden. Dat kousje moest goed in de gaten gehouden worden, want dat moest op zijn tijd vernieuwd worden.
Vanzelf kom je dan op de lantaarnopsteker, die iedere avond de straatlantaarns kwam ontsteken. Ze zijn er niet meer. Alleen nog een afbeelding van de lantaarnopsteker op een windwijzer.
Ik weet nog wel, dat de gaslamp gezellig kon snorren en dat kon op koude winteravonden de sfeer in de keuken of huiskamer verhogen.
Dan waren er ook de blakers. Wij hadden zo'n ding thuis niet maar er waren genoeg mensen, die zich 's nachts een weg door het huis zochten met zo'n ding in hun hand. Ja ze zijn er nog wel, maar dat zijn meer kustwerken voor aan de wand, maar een echte ouderwetse blaker? Nee die zie je niet meer. Of het moet een verzamelaar zijn.
De peterolielampen. Ze zijn er niet meer of worden nog zeer zeldzaam gebruikt. Zo zijn ook de peteroliekannen in diskrediet geraakt en vanzelf de peterolieboer.
Ja zo zijn meer personen en dingen uit het straatbeeld verdwenen. De schillenboer met paard-of handwagen. De lorreboer. Wie ziet ze nog. Ja tegenwoordig heet het Kringloop of zoiets dergelijks, maar die moet je wel bellen of hij even langskomt om je vodden, of nog te dragen kleding, op te halen. Over de waterstoker heb ik het al gehad in een ander verhaal.
Wie gebruikt er nog een carbidlamp voor op de fiets bijvoorbeeld. Gelukkig is met het carbid ook de vieze stank verloren gegaan.
Met de komst van de wasmachine is ook de wastobbe of kuip een rariteit geworden.
Wat te denken van de gaspenning
Dit was de Rotterdamse gaspenning, die je in de gasmeter moest doen. en waar je als kind goed op het uitgespaarde gedeelte moest letten anders kreeg je de penning er niet in. Hij kostte 2½ cent en dat was ook de reden, dat sommige gebruikers uit een 2½ centstuk een stukje knipten om dienst te doen als gaspenning. Eens in de maand kwam de meterman om de gasmeter te ledigen en dan werd er wel eens gemopperd als hij zo'n surrogaat penning zag. Men moest dan wel een penning ervoor geven. Later werd de lade verwijderd zodat je met één penning kon volstaan, die je dan wel moest opvangen en weer gebruiken. De meterman kwam toen alleen maar langs om de stand op te nemen. En dat gebeurt nu nog wel, eens per jaar.
Als je de sfeer een beetje wil proeven moet je de verhalen Mijn Rotterdam 1,2 en 3 maar eens lezen. Wie kon het beter beschrijven dan Willem van Iependaal.
Wat is er nog meer verdwenen. Het halfje en later ook nog de cent, waarover Wim Sonneveld nog zo enthousiast zong.
Een cent
Een cent, een cent, een cent, een cent
Wat waren we rijk met een cent
Met die cent in je hand kon je urenlang lopen
Je kon maar niet kiezen wat of je zou kopen
Een spekkie of een polkabrok
Een toverbal of veterdrop
Je voelde je een hele vent
Met een cent, met een cent, met een cent
Ik zou willen gaan
Achter kinderen aan
Door een nauwe bochtige straat
Waar een winkeltje kwijnt
Waar de lamp zuinig schijnt
Waar de snoep onder glasplaten staat
Ik zou willen staan
Met mijn neus tegen 't raam
Met een warme cent in mijn hand
Om te zien of vooraan
Nog de gomballen staan
En de wijnballenfles aan de kant
Zoiets kun je niet meer doen
Voor je goeie fatsoen
En wat zegt ons zoethout van een cent
Je zou als een vreemde in 't winkeltje staan
Die teleurgesteld alles herkent
Een cent, een cent, een cent, een cent
Ik ben wat je noemt nu een vent
En geluk kan ik nu voor een cent niet meer kopen
Voor mij is die snoepwinkel toch niet meer open
En heb je zoals ik geen cent
Omdat je niet zo uitgekookt bent
Dan zeggen ze: "Die stomme vent"
"Ga toch weg, ach die vent heeft geen cent"
Wat je voor een hallefie kon kopen heb ik al eens beschreven, en een uitdrukking van o.a. mijn vrouw was:
Een hallefie? Das ut buggin van de honderduizund
Tegenwoordig schamen de mensen zich om een eurocent terug te vragen. De prijzen eindigen weer, net zoals in de voor-eurotijd, meestal op 99 eurocent. Maar de cent terug ontvangen? Ach laat maar! Ondertussen is deze eurocent toch wel 2,2 cent van die oude cent waard.
Ik weet dat er nog meer dingen of personen verdwenen zijn, maar ik vind dit even genoeg.
Misschien weten andere ook nog wie of wat.
